Yoghurt. Ik lepel het achteloos naar binnen bij het ontbijt, roert het door mijn cruesli of gebruik het in een dressing of saus. Maar waar komen al die merken, soorten en smaken vandaan? Wat zit er achter dat allom tegenwoordige zuivelproduct? Blijkbaar is er een enorme markt voor.
In deze blog duiken we in de fascinerende yoghurtwereld. Van Griekse romigheid tot IJslandse powerfood, van eeuwenoude bacterieculturen tot hippe start-ups met een geitenboerderij in Nederland.
Soorten yoghurt
Magere, halfvolle en volle yoghurt
Ze verschillen in vetgehalte, niet in traditie. Waar magere yoghurt licht en fris is, biedt volle yoghurt een volle, zachte smaak.
Biologisch en probiotisch
Biologisch yoghurt komt van melk van koeien die buiten grazen, zonder kunstmatige toevoegingen. Probiotica verrijken de yoghurt met bacteriën die je darmen blij maken.
Skyr, kwark, geitenyoghurt
IJslandse skyr is ultradik en eiwitrijk – eigenlijk een soort gekruiste kwark-yoghurt. Geiten- en schapenyoghurt smaken wat uitgesprokener, maar zijn lichter verteerbaar.
Stijlen
Er zijn meerdere 'stijlen' yoghurt, die ook weer vele combinaties mogelijk maken om te vermarkten.
Griekse stijl
Romig en dik, ontstaan door het uitlekken van wei. In Griekenland vaak geserveerd met honing en walnoten.
Turkse stijl
Nog een romige klassieker, vaak gebruikt in sauzen zoals tzatziki. Onderdeel van een eetcultuur waar yoghurt bij elke maaltijd past.
Skyr – de IJslandse spierbundel
Bestaat al sinds de Vikingen het meebrachten op hun tochten. Gemaakt met specifieke culturen en veel zorg.
Smaken
Vanille, aardbei, bosvruchten zijn de publiekslievelingen. Passievrucht, vijg of walnoot geven een luxe touch. Limited editions als crème brûlée of licht gezouten karamel zijn er voor de dessertliefhebbers.
Toevoegingen
High protein is de trend nu, populair bij sporters. Biogarde combineert biologische yoghurt met een bacteriecultuur. Probiotica voegen extra levende bacteriën toe die bijdragen aan een gezonde darmflora.
Merken
Ambachtelijke merken
Den Eelder, Kalverliefde, Bongastate – vaak afkomstig van Nederlandse familieboerderijen.
Grote namen
Campina, Zuivelhoeve, Arla – leveren breed assortiment, van roeryoghurt tot skyr.
Internationale spelers
Activia en Optimel zijn bekend van probiotica en lightvarianten. Isey en Siggi’s zetten skyr wereldwijd op de kaart.
Voedingsvoordelen
Voordelen
• Rijk aan eiwitten (zeker skyr en kwark)
• Bevat calcium en vitamine B12
• Bevat (vaak) probiotica
• Kan lactosearm zijn
• Verzadigend als snack of ontbijt
Nadelen
• Toegevoegde suikers in vruchtenyoghurts
• Verzadigd vet in volle yoghurt
• Allergenen (lactose, melkeiwit)
• Niet alle "probiotica" zijn effectief
De geschiedenis
Oorsprong in Centraal-Azië
Nomadische herders lieten melk spontaan fermenteren in dierenvellen. Dit was de eerste yoghurt.
Turkse yoghurt
Populair als hartig bijgerecht en basis voor sauzen als cacık en ayran.
Griekse yoghurt
Ontstaat door uitlekken van wei. Rijk en romig. Internationaal populair sinds de jaren 2000.
Skyr uit IJsland
Al sinds de Vikingtijd gemaakt. Wereldwijd verspreid dankzij merken als Isey en Siggi’s.
West-Europa
Vanaf de 20e eeuw populair door koeltechniek, wetenschappelijke inzichten over probiotica, en merken als Campina.
Zo maak je als consument bewuste keuzes. Houd het puur als je op voeding let, ga voluit als je geniet. Yoghurt kan alles zijn: ontbijt, tussendoortje, dessert en zelfs sportvoeding.
Wat je ook kiest: achter elke lepel yoghurt zit een verhaal. En misschien… een reisje waard.