Wanneer mensen proberen het postadres van een verdachte internetsite te achterhalen, komen ze vaak uit bij de coördinaten 52°30'0"N, 5°45'0"E. Voor een gezin uit Dronten is dat een probleem—want precies daar staat hun huis.
Deze locatie blijkt de algemene geografische aanduiding van Nederland te zijn, waardoor databases het als standaard weergeven in plaats van “onbekend, maar ergens in dit land.” Dat leidde tot onbedoelde verwarring en overlast.
In onze standaard Exchange Online-omgeving kwamen alle externe e-mails onterecht in de map ‘ongewenste e-mail’ terecht. Er waren geen bijzondere instellingen actief, dus de oorzaak was niet direct zichtbaar.
Na grondig onderzoek vond ik geen duidelijke aanwijzingen. Op elk bericht stond de melding: "Dit bericht is geïdentificeerd als ongewenste e-mail. Het bericht is geen spam." Ook een controle van de messageheader leverde geen spamscore op.
Uiteindelijk bleek de boosdoener een verborgen mailregel te zijn, die alleen via PowerShell te achterhalen was.
[PS] C:\WINDOWS\system32>Get-InboxRule -Mailbox mailbox@domein.nl -IncludeHidden
Name Enabled Priority RuleIdentity
---- ------- -------- ------------
Junk E-mail Rule True 0 13780734484288634882
[PS] C:\WINDOWS\system32>Get-InboxRule -Mailbox "mailbox@domein.nl" -Identity "13780734484288634882" -IncludeHidden | Remove-InboxRule -Confirm:$false
[PS] C:\WINDOWS\system32>Get-InboxRule -Mailbox mailbox@domein.nl -IncludeHidden
[PS] C:\WINDOWS\system32>
Teletekst blijft een favoriet van mij. De app staat vooraan op mijn smartphone, en ik beschouw het als een soort Twitter uit de jaren ‘70—maar dan betrouwbaar! Het is het MS-DOS van de nieuwsvoorziening. Mijn ontdekking ervan vond plaats in de jaren ‘90, toen computers en internet nog geen gemeengoed waren. Destijds verzorgde de NOS Teletekst voor alle omroepen, zoals Veronica, TROS, NCRV en VARA. De informatievoorziening werd gedomineerd door radio, kranten en het journaal. Wat Teletekst bijzonder maakte, was de beknoptheid—een eigenschap die nog altijd kenmerkend is. Als ik wil weten of een bericht echt waar is, check ik eerst Teletekst. De berichten zijn zorgvuldig afgewogen en geformuleerd in maximaal drie alinea’s: gewoon, de boodschap.
Dagelijks raadplegen gemiddeld 619.000 mensen de Teletekst-app, met uitschieters zoals op 9 november 2016—de dag dat Trump de Amerikaanse presidentsverkiezingen won. Toen zochten twee miljoen gebruikers hun nieuws via Teletekst op telefoon of tablet. Bezoekcijfers via de tv worden niet geregistreerd.
Vroeger was Teletekst zelfs een mysterie. We wisten dat de berichten in het televisiesignaal versleuteld zaten, maar hoe precies? Het signaal werd meegestuurd in beeldlijnen buiten het zichtbare scherm en via een decoder gefilterd, waarna je met driecijferige codes de gewenste informatie op kon zoeken. De bekendste? 100 voor de startpagina, 101 voor nieuws, 102 voor binnenlands nieuws en 103 voor buitenlands nieuws. Een Teletekstpagina begint nooit met een 0 of 9, omdat er slechts drie bits beschikbaar waren voor het eerste cijfer, waardoor er acht mogelijke opties waren.
Pagina 101 bevat negen nieuwsberichten in koppen van maximaal 38 tekens, inclusief paginaverwijzing. De berichten zelf hebben drie alinea’s, en echte Teleteksters vinden het belangrijk dat de tekst netjes uitlijnt. Werken voor Teletekst is geen simpele kopieer- en plakklus van ANP-berichten, benadrukt de NOS. Je moet het echt kunnen. Sabine de Haan (55) noemt als een van haar mooiste koppen: "Komende nachten vallende sterren." Efficiëntie staat voorop—een demonstrant wordt een betoger (scheelt vier letters), en "pleidooi voor…" voorkomt lange namen in koppen. Ook samentrekkingen als "Mablegate" en "balkonjochie" worden gewaardeerd.
Vroeger had je soms eindeloos geduld nodig. Sommige pagina’s, zoals aankomsttijden op Schiphol (756!), hadden tot wel elf subpagina’s. Het kon uren duren voordat je zag of een vlucht geland of vertraagd was—iets dat de webapp tegenwoordig sneller doet.
Voor jongeren bood Teletekst rubrieken als "Mària weet raad" (371!) van seksuologe Mària Schopman (†2018), en de "Telebende"-pagina’s (430–435) met de "Mop du Jour" en "Achterklap"—een soort internetforum avant la lettre. "Opmerkelijk" op 401 wordt gemist, net als "Ergernissen" (316) en "Erg" (318). Tv-gidsen stonden op 201-203 en vooruitblikken op 221-223. Eredivisiestanden? 819! Ondertiteling? 888! Sinds de start, onveranderd.
Teletekst werd oorspronkelijk ontwikkeld voor doven en slechthorenden. De BBC zette de eerste proefuitzendingen op tussen 1973 en 1974, waarna het systeem breder werd ingezet. Nederland volgde in de jaren ‘80, geopend door schaakkampioen Max Euwe, die als hoogleraar informatica de implementatie zag als een mijlpaal. Hij speelde zelfs een schaakpartij tegen Wim Stokla, een pionier van NOS Teletekst, die live werd bijgehouden via Teletekst.
Bij de lancering in 1980 waren er slechts vijftig pagina’s, terwijl er potentieel bijna negenhonderd konden bestaan. Toch stonden nooit alle pagina’s tegelijk online—nieuwsberichten verdwenen na 24 uur en inactieve pagina’s gingen op slot. Het systeem, Cyclone genaamd, draaide los van de redactiesoftware, waardoor een storing nooit de nieuwsvoorziening kon hinderen. In de eerste tien jaar was Teletekst alleen beschikbaar van 9:00 tot 23:30.
De vormgeving is sinds 1980 onveranderd: zwart, rood, geel, groen en blauw domineren het scherm. Onderzoek wees uit dat gele of cyaankleurige tekst op de nieuwspagina het best leesbaar is. HOOFDLETTERS BETEKENEN BELANGRIJK NIEUWS. Moderne afstandsbedieningen ondersteunen Teletekst nog steeds, vaak met vier kleurtoetsen om door rubrieken te navigeren. Met Kerst? Altijd een speciale kerstafbeelding op de nieuwspagina.
Teletekst is cult. Het werkt na al die jaren nog steeds, al is het aanbod wel geslonken. In de jaren ‘80 en ‘90 kwamen bijdragen van honderd externe leveranciers, variërend van evenementenagenda’s tot duivenmelkersrubrieken en hitlijsten. Ook sneeuwhoogtes in wintersportgebieden stonden erop.
Onlangs is Teletekst vernieuwd. Het 40 jaar oude Cyclone-systeem is vervangen door een modern systeem dat nog jaren mee kan.